Doğu Anadolu Bölgesi'nin gözde tarım ürünlerinden biri olan sofralık kayısı, Türkiye için büyük bir ekonomik değer taşımaktadır. Türkiye'nin en büyük kayısı üretim merkezi olma özelliği taşıyan Malatya'nın kayısı bahçeleri, zengin aroması ve kalitesi ile dünya genelinde tanınmaktadır. Ancak, son zamanlarda yaşanan yerel iklim değişiklikleri, hastalıklar ve pazar sıkıntıları, üreticilerin yüzünü güldürmekte zorlanmasına neden oluyor. Önümüzdeki sezonu bekleyen üreticiler, artan maliyetler ve pazar belirsizlikleri ile mücadele ediyor.
Her yıl yerli ve yabancı pazarlara yüzlerce ton kayısı ihraç eden Malatya'da, bu yıl kayısı üretiminde ciddi düşüşler yaşandı. Üreticiler, mevsim şartlarının öngörülemeyen şekilde değişmesi ve hava olaylarının olumsuz yönde etkisiyle kayısı hasadında %30'a varan kayıplar yaşadıklarını ifade ediyor. Aşırı sıcaklar, gece-düşük sıcaklıklar ve aniden gelen ani yağmurlar, kayan kayısıları olumsuz etkileyerek, üretim miktarını düşüren faktörlerin başında geliyor. Ayrıca, çiftçilerin karşılaştığı hastalıklar ve zararlılar da bu durumu tetikliyor. Geçtiğimiz yıllara göre, kayısı bahçelerinde görülen bakteriyel hastalıkların ve zararlı böceklerin artışı, kayısı üretiminde duraksamaya neden oluyor.
Pazar koşulları da üreticilerin en büyük sorunları arasında yer alıyor. Pazar fiyatlarının dalgalanması, ana talep gerçeklerinden bağımsız hareket edebilmesi ve kayısının değerliliğinin dibe vurması, üreticilerin yüzünü karartmakta. Üreticiler, kendi ellerindeki mahsulleri satmakta zorluk çekerken, aynı zamanda yüksek maliyetler altında ezilmektedir. Tarım girdi maliyetlerinin artışı, ilaçlama ve gübreleme gibi zorunlu harcamaları daha da artırıyor. Yaz aylarının gelmesiyle birlikte piyasa koşullarının bir miktar düzelmesi umulsa da, kayısı üreticileri hükümetten destek beklediklerini sürekli olarak dile getiriyor. Devletin tarım destekleri ve teşvikleri ile üreticilere yönelik atılımlar yapılması, hayati bir öneme sahip.
Sonuç olarak, Türkiye'nin sofralık kayısı üretim merkezi olan Malatya'da yaşanan bu sorunlar, sadece yerel üreticileri değil, aynı zamanda ülke ekonomisini de etkilemektedir. Her yıl kayısıdan elde edilen gelirin büyük bir kısmı, tarım sektörü ve bölgedeki birçok ailenin geçim kaynağıdır. Üretim kayıpları, sadece çiftçileri değil, aynı zamanda kayısı tüccarlarını, işçiler ve bölgedeki çiftçi ailelerini de derinden etkilemektedir. Üreticiler, önümüzdeki sezon için umutlarını sürdürmekte ve meydana gelen sorunların çözümlenmesini beklemektedir. Bu bağlamda, kamu ve özel sektör iş birlikleri ile sürdürülebilir tarım uygulamalarının geliştirilmesi, Malatya’nın kayısı kaderinin yeniden canlanmasını sağlayabilir.